STRUKTON
LODIE MET PENSIOEN, RENCO VOLGT HEM OP
Tekst Ronald de Kreij Beeld Doon van de Ven
‘ALS JIJ HET NIET WEET, DAN HEEFT JE LEIDINGGEVENDE ALTIJD GELIJK’
Lodie de Bruin vindt het belangrijk dat er op de werkvloer iemand is die fungeert als aanspreekpunt voor medewerkers met vragen. Zelf is hij jaren zo’n aanspreekpunt geweest. Omdat hij sinds begin dit jaar met pensioen is, heeft hij zijn Strukton-collega Renco Bijma gevraagd hem in deze rol op te volgen.
Na 33 dienstjaren zit het er op voor Lodie de Bruin. Sinds 1 januari dit jaar is hij officieel met pensioen en op 13 februari heeft hij afscheid genomen van zijn vakbondsbestuurder en medekaderleden in de Bedrijfsgroepafdeling Railinfra van FNV Spoor. Daarmee komt voor de voormalige Hoofdmonteur Baan niet alleen een einde aan een mooie loopbaan in het spooronderhoud, maar ook aan een lange en rijke vakbondscarrière. Hij zat zoals gezegd in de Bedrijfsgroepafdeling, was Consulent Spoor en zat namens FNV Spoor in de ondernemingsraad van Strukton. Maar Lodie onderscheidde zich als kaderlid het meest vanwege zijn kennis van de arbeidsvoorwaarden in de sector. In 2008 besloot hij heel bewust om zich de inhoud van de railinfra-cao eigen te maken. En hoe kon dat beter dan door aan te schuiven op de plek waar de afspraken worden gemaakt: de cao-onderhandelingstafel zelf? Sinds 2016 woonde hij zelf elk cao-overleg bij, samen met zijn vakbondsbestuurder van FNV Spoor.
Drijfveer
Zijn drijfveer is simpel, zegt hij. ‘Als jij het zelf niet weet, dan heeft de leidinggevende of werkgever altijd gelijk. Daarom moét je jezelf wel verdiepen in je arbeidsvoorwaarden.’
De kennis die hij opbouwde, betaalde zich al snel uit. In 2010 besloot Strukton te reorganiseren. Een flinke groep medewerkers dreigde te worden ontslagen. ‘Namens deze groep heb ik toen een hele serie bezwaren geschreven. Met succes, we hebben gewonnen.’
Gelijkgestemde
Lodie vindt het belangrijk, vooral voor de mensen “buiten”, dat zij binnen hun bedrijf een benaderbaar iemand hebben, dus liefst een gelijkgestemde, bij wie ze kunnen aankloppen met vragen. Vandaar dat hij deze rol lange tijd op zich heeft genomen. Maar wie pakt het over als hij met pensioen is, vroeg hij zich af.
Om dit vraagstuk voor te zijn vroeg hij zijn collega Ploegleider Energievoorziening Renco Bijma zo’n twee jaar geleden al of hij er iets voor voelde om hem op te volgen. Maar die was daar nog niet aan toe.
‘Ik was al jaren lid van de vakbond’, vertelt Renco, ‘maar niet actief als kaderlid. Dat vond ik ook niet nodig, want alles ging zijn gangetje. Tot het me opviel dat er wel heel veel collega’s weggingen in verband met pensioen of de overstap naar een andere werkgever. Lodie verwoordde het mooi in de ondernemingsraad: we moeten écht iets doen tegen de leegloop en het gebrek aan belangstelling onder jonge mensen om in de railinfra te komen werken. Toen ik dat hoorde, bedacht ik me dat ik zijn verzoek aan mij misschien toch maar in overweging moest nemen.’
Toen Lodie zijn vraag aan Renco een jaar geleden herhaalde, was het antwoord nu wel een volmondig ja. ‘Ik ben onlangs heel voorzichtig begonnen in de Bedrijfsgroepafdeling’, zegt hij. ‘Het is de bedoeling dat ik op termijn een deel van Lodie’s taken overneem, maar ik forceer niets. Ik zie het als een leerproces en merk vanzelf wel waar het op uitdraait. Ik heb voor mezelf geen limiet gesteld, dus alles is mogelijk.’
Zwaar (vakbonds)werk
En Lodie? Die is blij dat hij eindelijk met pensioen is, én dat het hem is gelukt Renco bij het vakbondswerk te betrekken. ‘Ik heb artrose in mijn schouders en voeten. Dat maakt het werk dat behoorlijk fysiek belastend is zwaar. Het is fijn om dit nu te kunnen afsluiten en mijn energie op andere zaken te kunnen richten.’
Hij erkent dat ook het vakbondswerk zwaar kan zijn. ‘Dat is iets waar Renco rekening mee zal moeten houden. Hij zal er tijd in moeten steken, want de vele telefoontjes en appjes zullen beantwoord moeten worden. De energie daarvoor zal hij moeten putten uit de succesjes die hij boekt. Maar hij zal ook moeten leren om zijn eigen ego uit te schakelen. Want hoe goed je ook je best doet, je krijgt niet altijd gelijk.’

Lodie de Bruin: ‘Lekker wandelen en tegelijk geld verdienen, óók dat is de railinfra’
LODIE OVER HET WERK EN DE BOND
Lodie de Bruin is vakbondslid sinds hij begon als werknemer in de railinfra. Dat was in 1989. Hij sloot zich aan bij de FSV en verhuisde later na de overname mee naar de FNV. Daar werd hij in 2007 kaderlid.
Is zijn werk in al die jaren veranderd? ‘Zeker. In de beginjaren draaiden we nog vooral reguliere dagdiensten. Toen mochten we ook nog tussen de treinen door werken. Nu mag dat niet meer. Tegenwoordig is de verhouding dag- en nachtdiensten zeker één op één. Fysiek is het allemaal wat minder belastend geworden, maar de onregelmatige onregelmatigheid en de vele weekenddiensten maken het werk nu een stuk zwaarder dan voorheen.’
Is het vakbondswerk in al die jaren veranderd? ‘Niet echt. Zolang je als bond maar de juiste kaderleden op de juiste plaatsen heb zitten die eenvoudig benaderbaar zijn voor de andere leden. Het probleem is alleen wel dat het werknemersbestand bij de railinfra-bedrijven sterk veroudert omdat er nauwelijks nieuwe aanwas is. Het is zaak om jonge mensen aan te trekken. Maar hoe doe je dat? Strukton stuurt vertegenwoordigers naar scholengemeenschappen en banenbeurzen, maar de mensen die zélf in de railinfra werken, worden hier niet bij ingeschakeld. Dat is een gemis. Want juist zij kunnen het échte verhaal vertellen. Ja, het is zwaar werk, maar het heeft ook romantiek. Wanneer je bijvoorbeeld moet schouwen en bij 20 graden Celsius met de zon op je bol langs de rails loopt. Lekker wandelen en daarmee je geld verdienen. Oók dat hoort bij werken in de railinfra.’
RENCO OVER DE PERSONEELSTEKORTEN
Renco Bijma begon ooit als de jongste medewerker bij Strukton. Maar nu, dertien jaar later, is hij nog steeds een van de jongsten. ‘Dat betekent dat er nauwelijks, zeg maar bijna géén nieuwe jonge krachten bij komen. Dat is zorgwekkend. Zeker als je weet dat de gemiddelde leeftijd op dit moment rond 55 jaar ligt, veel medewerkers met pensioen gaan en er nauwelijks instroom is.’
Aan dit laatste kan hij noch Strukton veel doen, meent Renco. ‘De bal ligt bij ProRail. Zolang die de railinfrabedrijven blijft dwingen het onderhoudswerk vooral in de nachten en in de weekends uit te voeren, zal het probleem voortbestaan. Het is algemeen bekend dat vooral jongeren steeds minder bereid zijn om op onregelmatige tijden te werken. Dan maar iets minder geld voor meer regelmatigheid.’
Wat hij trouwens ook vindt: ‘De communicatie binnen het bedrijf kan een stuk beter. Er zitten veel mensen op kantoor die nauwelijks buiten komen, maar wel allerlei regels verzinnen die door hun gebrek aan praktische ervaring nauwelijks uitvoerbaar zijn. Dit vergroot de kloof tussen binnen en buiten. Hier wil ik graag iets aan doen, want dit moét echt beter. We hebben immers allemaal hetzelfde doel: de treinen in Nederland goed en veilig laten rijden.’

Renco Bijma: ‘We hebben allemaal hetzelfde doel: de treinen veilig laten rijden’